ANALYSE – In veel opzichten hobbelt Europa de afgelopen jaren achter de Verenigde Staten aan. Kijk bijvoorbeeld naar het rentebeleid van de centrale banken.

Sinds de jaarwisseling heeft de Amerikaanse centrale bank de beleidsrente in twee stappen verhoogd van 0,25 naar 1 procent. Zover zijn we in Europa nog lang niet. De verwachting is dat een eerste voorzichtige renteverhoging in juli gaat plaatsvinden.

Als je kijkt naar een ander aspect van het monetaire beleid, dan is het beeld vergelijkbaar. De Federal Reserve is begin deze maand gestart met het afbouwen van de gigantische schuldenberg van bijna 9.000 miljard dollar op de balans van de centrale bank.

In de praktijk betekent dit dat als er obligatieleningen worden afgelost die de Federal Reserve in bezit heeft, de ontvangen dollars niet worden geherinvesteerd, maar door de Fed uit de roulatie worden gehaald. Minder dollars in omloop dus, ofwel: monetaire verkrapping.

De ECB zit nog op de omgekeerde weg en koopt maandelijks nog voor 20 miljard euro aan obligatieleningen uit de markt op met 'verse' euro's. Wat dus neerkomt op monetaire expansie. De verwachting is dat dit beleid in juni of juli wordt stopgezet. Maar ook hier loopt de ECB dus achter op de Federal Reserve.

De snel stijgende Amerikaanse rente vormde in de eerste maanden van het jaar een flinke rugwind voor de dollar. Een hogere rente maakt het namelijk voor veel partijen aantrekkelijker om vermogen in de desbetreffende munt aan te houden.

De euro-dollarkoers, die ruim een jaar geleden nog boven de 1,20 dollar per euro stond, kwam in de loop van mei heel dicht bij het niveau waarbij een dollar ongeveer evenveel waard was als een euro.

In het verleden lukte het heel vaak niet om deze hobbel te nemen. Ook deze keer wordt het lastig, want het momentum op rentemarkten lijkt langzaam maar zeker om te slaan in het voordeel van de euro.

Dat heeft heel veel te maken met de inflatie. Afgelopen week werd bekend dat de inflatie in de eurozone is opgelopen naar 8,1 procent in mei. Dat was in april nog 7,5 procent en economen hadden een niveau van 7,7 procent voorspeld.

Ook de zogeheten kerninflatie in de eurozone – waarin voedings- en brandstofprijzen buiten beschouwing blijven – was beduidend hoger dan verwacht.

Hoge inflatie in Europa kan voor verrassingen bij rentebeleid zorgen

Komende week worden er nieuwe Amerikaanse inflatiecijfers gepubliceerd. De kans is groot dat dan blijkt dat de piek is bereikt wat betreft de inflatie in de VS.

In Europa wordt de piek van de inflatie een stuk later verwacht. Dat komt onder meer door de Europese sancties tegen Rusland die de energieprijzen omhoog jagen. De hoge prijs aan de pomp zorgt ervoor dat de inflatie in Europa ook de komende maanden nog hoog blijft.

Het ziet er dan ook naar uit dat de inflatiepiek in Europa een stuk later komt dan in de Verenigde Staten. Met als gevolg dat de ECB naar verwachting ook langer doorgaat met opschroeven van de rente dan de Amerikaanse centrale bank.

Toegegeven: de Federal Reserve is als eerste aan zet met een renteverhoging half juni. Maar de echte renteverrassingen komen tijdens de rest van het jaar uit Europa. En alleen daarom al is het te vroeg om de euro af te schrijven.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.